Brecht & Jolanda

1 Januari 2018: Toen begon onze zelfgestelde uitdaging: een jaar lang geen nieuwe spullen kopen. De  “waarom dan?” vraag hebben we ondertussen al vaak mogen beantwoorden.  Nu we 1 jaar verder zijn wil ik al die antwoorden eens goed samenvatten en ook eens kijken wat het ons opgeleverd heeft.

Het  waarom heeft een reden en een aanleiding. De reden is erg breed: Als eerste weten Jolanda en ik, zeker sinds we een dik half jaar op de fiets zaten,  dat we met heel weinig spullen toe kunnen en dat geluk komt van ervaringen en ontmoetingen, niet van spullen. Dat laatste is ook wetenschappelijk vaak genoeg bewezen, maar zo vaak worden we richting het tegendeel geduwd: veel geld uitgeven aan steeds mooiere spullen lijkt de norm.  Ten tweede  geldt: veel van die spullen voegen niet alleen geen waarde toe aan ons leven; ze staan vaak zelfs haaks op wat wij belangrijk vinden: Dat wij hier zo veel spullen zo goedkoop kunnen kopen betekent namelijk niet dat die spulen weinig waarde hebben: dat betekent dat iemand anders de prijs al betaald heeft. Iemand anders: Dat zijn mensen die voor een onleefbaar loon onze kleding in elkaar naaien, mensen die met gevaar voor eigen leven mineralen winnen voor onze electronica, dat zijn dieren die in een compleet vergane omgeving achterblijven nadat wij alle grondstoffen hebben weggehaald of ons afval er hebben achtergelaten. Dit alles wisten we wel, maar ja: met die gevolgen zo ver weg en de verleiding zo ”in your face” vielen wij ook vaak in de val: 2 paar schoenen in de uitverkoop, een kast vol sportkleding, nog een fiets…  en toen  kwam de aanleiding.

Op 26 November 2017 keek in een tegenlicht uitzending waarin Kate Raworth haar model van een duurzaam economisch systeem uiteen zette: De Donut Economie. Veelal een bevestiging van wat ik al vond en opeens een was daar een shot van een jongetje in een kledingfabriek in India.  Met zijn vinger hield hij een rol stof op zijn plek die door een machine ging; dat was was zijn enige taak. Het shot duurde zo maar een minuut en had misschien daardoor wel zo’n impact.  Zichtbaar oververmoed zat die jongen zijn werk te doen. In een slecht verlichtte werklplaats, knikkebollend, af en toe schuldbewust in de camera kijken nadat hij weer wakker schrok. En ik keek schuldbewust terug: die jongen hoefde zich nergens voor te schamen, hij hoorde daar niet te zijn, hij hoorde ergens op school te zijn, of ergens aan het spelen. Ik was het die me moest schamen, met mijn goedkope-online-bestelde- t-shirt-met grappige tekst op de bank. En het was met opeens zo duidelijk: deze jongen en ongetwijfeld nog zo velen, die zitten daar voor mij! Ik weet niet meer of ik er toen om moetst huilen, nu ik er aan terug denk in ieder geval wel. En toen kwam het besluit: voor mij niet meer. 

Maar:  “hoe dan?” Het is mogelijk  uit te zoeken of iets duurzaam en eerlijk gemaakt  wordt. Het leek ons  te lastig en tijdrovend om dat voor alles wat we kochten te doen. Ik bedoel:  de verkoper bij de Blokker zal het je waarschijnlijk niet kunnen vertellen bij het afrekenen van een nieuwe kookwekker. Om er zeker van te zijn dat niets en niemand slechter wordt van onze nieuwe spullen besloten wij: een heel jaar lang geen nieuwe spullen. Wat echt nodig is wordt eerst gerepareerd en als het echt niet anders kan tweedehands vervangen.

 1 januari 2019: volgens onze challenge “mogen”we weer spullen kopen. Het afgelopen jaar is alleen zo fantastische bevallen: dat gaan we echt niet meer doen! Er zitten zo veel kleine voordelen aan spullen-arme leefstijl die we nu pas echt goed zijn gaan waarderen. De ruimte bijvoorbeeld. Naast geen nieuwe spullen toevoegen hebben we ook veel weggedaan. We hebben letterlijk enkele kasten weg kunnen doen thuis en meer ruimte in ons huis gekregen. Meer ruimte in ons hoofd ook: spullen moet je opruimen, opslaan en soms opzoeken, verzorgen, verhuizen en verzekeren…. Minder spullen is minder zorgen. Zelfs al voordat je ze hebt:

Want neem alleen al de keuzestress die weg valt: niet meer nadenken over wel- of niet een nieuwe telefoon, over welke  lelijke kersttrui, over nu al een nieuwe keuken of over een paar jaar pas… Doordat we heel hard kozen voor geen nieuwe spullen waren heel veel keuzes geen keuzes meer. En dat scheelt tijd. Niet meer winkelen scheelt trouwens ook tijd. Door de stad kunnen lopen zonder, verleid door uitverkoop-borden, een winkel in te moeten. Heerlijk.

Oke: eerlijk is eerlijk: als er echt wat moet komen (een motorpak bijvoorbeeld, omdat ik veilig en droog op mijn werk wil komen) dan kost dat wel wat tijd en vooral geduld voordaat er wat goeds op marktplaats voorbij komt. Daar staat dan ook weer wat positiefs tegenover: we zijn vaak echt verrast door de leuke dingen die we in 2ehandswinkels vonden en door de leuke ontmoetingen die je kan hebben als je op marktplaatadvertenties ingaat.

Zowiezo waren de ontmoetingen, de  vele gesprekken die ik heb gehad een hoogtepunt van afgelopen jaar,  waar ik wel wat skepsis en verbazing verwachtte kregen we juist heel vaak posittieve reacties en heb ik heel veel gesprekken gehad waarin ik mensen kon inspireren en andersom andere mensen mij ook weer. Het heeft een super positief gevoel gegeven, al die gesprekken, het idee dat er zo veel meer mensen zijn met de zelfde ideeën, de bevestiging dat je met iets kleins wel al een positive bijdrage levert, al is het maar het gesprek op gang brengen en anderen inspireren.  

Bovenal voelt het gewoon goed: meer leven volgens de waarden die we belangrijk vinden.

Daarom: volgend jaar een nieuwe challenge. We gaan afval minimaliseren. Dat lijkt ons eerlijk gezegd wat lastiger dan geen spullen kopen. Het wordt zowiezo geen uitdaging van:  “vanaf vandaag geen afval meer!”  maar een (leer) proces van een jaar. 

Daarnaast is er trouwens nog een plan, geen challenge en misschien ook nog niet voor dit jaar: we gaan  nog eens op reis en we gaan daar een film over maken. Een feelgoodmovie om aan iedereen te laten zien hoe mooi de wereld is en hoe goed alle mensen van nature zijn.

We houden jullie op de hoogte.

extra info:

• het plaatje boven is niet van ons, dank voor t lenen!
• linkje naar de tegenlicht uitzending over de Donut Economie
• voor wie meer wil weten over de inpact van zijn eigen levenstsstijl is de tool mijn verborgen impact een superhandig hulpmiddel